Ouderschap
Ouderschap
Het ouderschap brengt de verantwoordelijkheid voor de verzorging en opvoeding van een kind met zich mee. Deze verantwoordelijkheid kent diverse rechten en plichten; niet alleen naar het kind, maar ook naar de andere ouder toe. Het gaat niet alleen om de zorg en verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van een kind, maar ook de plicht om het contact met de andere ouder te stimuleren en een kind financieel te ondersteunen.
Helaas lukt het ouders niet altijd om op een lijn te zitten met betrekking tot hun kind(eren). Zo kunnen conflicten ontstaan over: de erkenning, de achternaam, wel/geen gezamenlijk gezag, de verdeling van de zorg, de kinderalimentatie of andere zaken zoals een verhuizing, schoolkeuze of medische behandeling. Deze conflicten kunnen ook al ontstaan voor dat jullie kind wordt geboren.
Kinderen zijn vaak de dupe als tussen ouders conflicten ontstaan, vooral als deze hoog oplopen. Situaties waarin sprake is van een moeizame communicatie, ruzies, geen contact meer met een van de ouders, hebben meestal een forse impact op een kind.
Zitten jullie niet (meer) op een lijn, neem dan contact op. Samen kunnen we toewerken naar heldere en duidelijke afspraken om ervoor te zorgen dat jullie kind zo zorgeloos mogelijk kan opgroeien.
Ouderschapsplan
Bij een echtscheiding of beëindiging van het geregistreerd partnerschap zijn ouders verplicht om een ouderschapsplan te maken. In zo’n ouderschapsplan moeten afspraken staan over:
- de verdeling van de zorg- en opvoedingstaken (omgangsregeling);
- de manier waarop zij na de scheiding over en weer informatie uitwisselen over hun kinderen en samen beslissingen nemen ten behoeve van de kinderen;
- de kosten van de kinderen verdelen (kinderalimentatie).
Het doel is dat de ouders over deze onderwerpen met elkaar in gesprek gaan en heldere afspraken in het belang van de kinderen worden gemaakt om conflicten in de toekomst te voorkomen. Het kan verstandig zijn om dit onder begeleiding van een mediator of een eigen advocaat te doen, vooral als de emoties nog hoog oplopen.
Zolang er geen ouderschapsplan is opgesteld, zal de rechter in beginsel de echtscheiding niet uitspreken. De rechter zal daarom altijd bespreken of er toch nog een mogelijkheid bestaat om in gesprek te gaan. Als het echt niet lukt om tot afspraken te komen over de kinderen, dan zal de rechter uiteindelijk de knoop doorhakken.
Kinderen dienen betrokken te worden bij het opstellen van een ouderschapsplan. Sterker nog, de rechter nodigt kinderen van 12 jaar en ouder zelfs uit voor een gesprek op de rechtbank. Het zijn echter de ouders die samen, of zo nodig de rechter als de ouders er samen niet uitkomen, die uiteindelijk beslissen welke afspraken gemaakt worden. Het is dus niet zo dat kinderen van 12 jaar en ouder zelf mogen beslissen bij wie ze gaan wonen of hoe vaak ze naar de andere ouder gaan.
Ons kantoor heeft ruime ervaring met het begeleiden van ouders bij het opstellen van een ouderschapsplan. Bij mediations worden -in overleg met de ouders- regelmatig de kinderen uitgenodigd om met de mediator te praten. Uiteindelijk gaat het voor een groot deel over hen. Kinderen geven vaak aan dat zij het als prettig ervaren om ook gehoord te worden.
Alimentatie
Kinderalimentatie
De wet verplicht ouders om een bijdrage te betalen in de kosten van hun kinderen. Het gaat niet alleen om de kosten van eten, drinken, kleding, school en sport, maar ook om de woonlasten, verbruik van gas, water en telefoon, verzekeringen en meer.
De onderhoudsplicht dient ten minste tot een kind 18 jaar is, maar wordt in de meeste gevallen verlengd totdat het kind 21 jaar is. Vanaf 18 jaar kunnen de eigen inkomsten van een kind wel van invloed zijn op de hoogte van de kinderalimentatie, mits sprake is van substantiële eigen inkomsten. Van kinderen van 21 jaar en ouder mag verwacht worden dat zij in staat zijn om zelf geld te verdienen, waarmee zij in ieder geval in een deel van hun kosten kunnen voorzien.
Ook de ouder die een kind heeft erkend, maar nooit heeft samengewoond met de andere ouder, is onderhoudsplichtig. Deze onderhoudsplicht geldt dus ongeacht de vraag of de ouders getrouwd zijn geweest of wel c.q. niet hebben samengewoond.
Er geldt een (forfaitair) rekensysteem op basis waarvan de hoogte van de kinderalimentatie wordt vastgesteld. Dit rekensysteem is uitgewerkt in het rapport ‘Alimentatienormen’ van de Nederlandse Vereniging van Rechtspraak. De rechter werkt met dit rekensysteem net als de meeste advocaten. Ouders mogen in onderling overleg van dit rekensysteem afwijken, mits dit niet in het nadeel is van een kind.
Bij de berekening van de kinderalimentatie wordt als eerste gekeken naar wat het kind nodig heeft. Dit wordt de behoefte genoemd. Vervolgens wordt uitgerekend hoeveel de ouders, ieder voor zich, hierin kan bijdragen oftewel de draagkracht. Tot slot wordt de draagkracht naar rato verdeeld over de behoefte van het kind en kan worden vastgesteld wat de ouder bij wie het kind niet woont, moet bijdragen.
Ook bij co-ouderschap zullen ouders afspraken met elkaar moeten maken over de verdeling van de kosten. Daarnaast is het goed om rekening ermee te houden dat ook stiefouders -ingeval van een huwelijk of geregistreerd partnerschap- onderhoudsplichtig zijn voor kinderen die deel uitmaken van hun gezin; ook voor uitwonende studerende kinderen tussen 18 en 21 jaar.
Partneralimentatie
Partneralimentatie vormt vaak een bron van discussie.
Er bestaat een wettelijke onderhoudsplicht na een echtscheiding of beëindiging van een geregistreerd partnerschap. Soms wordt in een samenlevingsovereenkomst een alimentatieplicht overeengekomen.
Degene die na een scheiding aanspraak wil maken op partneralimentatie, dient aan te tonen dat hij/zij (redelijkerwijs) niet in staat is om voldoende eigen inkomen te verdienen. Hoeveel alimentatie vervolgens betaald dient te worden is enerzijds afhankelijk van de behoefte van degene die alimentatie vraagt en anderzijds wat de ander kan betalen. Het vaststellen daarvan is meestal maatwerk.
De alimentatieplicht is trouwens niet eeuwigdurend. Of, hoeveel en hoelang partneralimentatie betaald dient te worden is onder meer afhankelijk van:
- de duur van het huwelijk of geregistreerd partnerschap;
- of er kinderen zijn geboren en hoe oud het jongste kind is;
- de leeftijd van degene die alimentatie vraagt.
Na een scheiding kan een onderhoudsplicht voor de ex-partner dus voor korte of langere tijd doorlopen. Laat je goed voorlichten over de rechten en plichten over en weer, vooral om een langdurig conflict te voorkomen.